Dnia 20 czerwca 2019 r. została przyjęta Dyrektywa 2019/1158 w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylająca dyrektywę Rady 2010/18/UE. Już teraz widać, że jej transpozycja będzie wymagała zmian w Kodeksie pracy – tylko jakich?

Najważniejsze założenia

Dyrektywa zostaje wprowadzona aby doprowadzić do równości kobiet i mężczyzn pod względem szans na rynku pracy i traktowania w miejscu pracy przez ułatwienie pracownikom będącym rodzicami lub opiekunom godzenia życia zawodowego z rodzinnym.

Główne zmiany jakie wprowadzi Dyrektywa

Urlop ojcowski

Po pierwsze, ojcowie będą musieli (niezależnie od stanu cywilnego lub rodzinnego) otrzymać prawo do urlopu ojcowskiego (nieprzenoszonego na matkę dziecka), w wymiarze co najmniej 10 dni roboczych. Przypomnę – w Polsce ten urlop wynosi 2 tygodnie (art. 182³ Kodeksu pracy) dlatego w tym zakresie warunek wynikający z Dyrektywy już jest spełniony.

Urlop rodzicielski

Spore zmiany czekają natomiast polskiego ustawodawcę jeśli chodzi o urlop rodzicielski. Po pierwsze rodzice będą go mogli wykorzystać aż do uzyskania przez dziecko wieku 8 lat (w Polsce jest to możliwe nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia – chociaż z ograniczeniem do 16 tyg.).

Po drugie, co rodzi najwięcej dyskusji, 2 miesiące urlopu będę przysługiwać każdemu z rodziców osobno i nie będą podlegały przeniesieniu. Do tej zmiany zapewne nie będzie łatwo przywyknąć, gdyż obecnie w Polsce urlop rodzicielski może w całości (32 tyg.) wykorzystać matka dziecka.

Reasumując z obecnego urlopu macierzyńskiego (20 tyg.) i urlopu rodzicielskiego (32 tyg.) z którego w większości korzystają matki (łącznie 12 m.), po zmianach, dla matek pozostanie ok. 10 miesięcy. Pozostałe 2 miesiące wykorzystają ojcowie.

Ponadto, Państwa członkowskie mogą (ale nie muszą):

• uzależnić przyznanie prawa do urlopu rodzicielskiego od wcześniejszego okresu pracy lub stażu pracy, przy czym nie mogą one przekroczyć jednego roku;
• mogą określić okoliczności, w których pracodawca, po konsultacji przeprowadzonej zgodnie z prawem krajowym, układami zbiorowymi lub praktyką może odroczyć udzielenie urlopu rodzicielskiego o rozsądny okres z tego powodu, że korzystanie z urlopu rodzicielskiego we wskazanym okresie poważnie zakłóciłoby właściwe funkcjonowanie pracodawcy.

Urlop opiekuńczy

Nowością będzie również wprowadzenie zasady zgodnie z którą każdy pracownik miał prawo do urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni roboczych w roku w celu opieki nad krewnym wymagającym opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Krewny oznacza zgodnie z dyrektywą: syna, córkę, matkę, ojca, małżonka (małżonkę) lub partnera (partnerkę) w związku partnerskim, w przypadku gdy prawo krajowe uznaje takie związki partnerskie.

Siła wyższa

Pewne zmiany wprowadzi także zasada, iż każdy pracownik będzie miał prawo do czasu wolnego od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Obecnie ta kwestia jest pozostawiona dosyć dużemu uznaniu pracodawcy (§1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy).

Kiedy należy spodziewać się zmian?

Bezwzględną datą na wprowadzenie zmian do krajowego porządku prawnego jest
2 sierpnia 2022 r. 

Z tekstem Dyrektywy możesz zapoznać się klikając tutaj.

Zainteresował Cię ten wpis? Zachęcam do kontaktu ze mną. W tym celu kliknij >>> tutaj.