Skutki nowelizacji ustawy o związkach zawodowych jaka weszła w życie przed rokiem zaczynają być coraz lepiej widoczne. Czy 2020 r. będzie należał do zleceniobiorców – związkowców? 

Kto obecnie może założyć organizację związkową lub stać się jej członkiem?

Najkrócej mówiąc – każda „osoba wykonująca pracę zarobkową”.  Pod tym pojęciem kryje się pracownik (czyli osoba zatrudniona w oparciu o umowę o pracę) lub inna osoba świadczącą pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli nie zatrudnia do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia (np. zleceniobiorca a nawet samozatrudniony).

Czy założenie organizacji związkowej jest trudne? Absolutnie nie, co stanowi jedną z zachęt do ich tworzenia. Warto pamiętać, iż do założenia organizacji związkowej wystarczy zaledwie 10 osób wykonujących pracę zarobkową. Mogą to być w części pracownicy zatrudnieni w ramach umów o pracę, a w części zleceniobiorcy lub samozatrudnieni.

Dlaczego zleceniobiorca miałby zainteresować się działalnością związkową?

Organizacja związkowa to podmiot którego pracodawca nie może zignorować. Do kompetencji organizacji związkowej leży m.in. kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa pracy, w tym zasad bhp, zajmowanie stanowiska wobec pracodawcy w kwestiach dotyczących ogółu pracowników (np. uzgadnianie treści regulaminu pracy lub regulaminu wynagradzania), a także zajmowanie stanowisk w indywidualnych sprawach z zakresu prawa pracy (np. konsultowanie wypowiedzenia umowy o pracę).

Ponadto, pracodawca jest obowiązany na wniosek organizacji związkowej udzielać jej szeregu informacji. Zwłaszcza informacji dotyczących:

• warunków pracy i zasad wynagradzania;
• działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy związanych z zatrudnieniem oraz przewidywanych w tym zakresie zmian;
• stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia;
• działań, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.

Zwolnienie od pracy zleceniobiorcy lub ochrona przed rozwiązaniem umowy?

Co istotne, osoba wykonująca pracę zarobkową, może uzyskać podobne uprawnienia co pracownik, który kieruje organizacją związkową.

Najistotniejsze to: prawo do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy (za wynagrodzeniem) – wymiar tego zwolnienia jest zależny od ilości członków organizacji związkowej. Im członków związku jest więcej, tym osobie pełniącej kadencję w zarządzie organizacji związkowej przysługiwać będzie większy wymiar zwolnienia od obowiązku świadczenia pracy. (Przykładowo, powyżej 150 członków, jedna osoba z zarządu organizacji związkowej może być w całości zwolniona z obowiązku świadczenia pracy za wynagrodzeniem).

Drugim ważnym uprawnieniem jest ochrona przed rozwiązaniem stosunku prawnego – czyli najkrócej mówiąc przed zwolnieniem. Warto pamiętać, że po nowelizacji ustawy o związkach zawodowych, ochrona ta dotyczy również osób wykonujących pracę zarobkową, innych niż pracownicy.

Tym samym, pracodawca nie może bez zgody zarządu organizacji związkowej wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku prawnego ze wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z inną osobą wykonującą pracę zarobkową będącą członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnioną do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy.

W tym przypadku również obowiązuje mechanizm, zgodnie z którym  im organizacja związkowa zrzesza więcej osób, tym więcej osób podlegającej ochronie będzie mogła wskazać.

Na gruncie obowiązujących przepisów, zleceniobiorca będzie mógł zostać wskazany jako podlegający szczególnej ochronie, a pracodawca nie będzie mógł wówczas rozwiązać tej (cywilnoprawnej!) umowy bez zgody zarządu organizacji związkowej.

Zainteresował Cię ten wpis? Zachęcam do kontaktu ze mną. W tym celu kliknij >>> tutaj.

Może zaciekawi Cię również:

Zmiana stanowiska zaraz po urlopie macierzyńskim?

Mobbing to także przestępstwo. Jakie?

PRAWA i FAŁSZ o zadaniowym systemie czasu pracy – 10 stwierdzeń. Sprawdź czy znasz na nie odpowiedź.