Co się dzieje z umowami o pracę w przypadku śmierci pracodawcy?

W Polsce wiele firm, nawet dużych, zatrudniających dziesiątki czy setki pracowników, jest prowadzonych w ramach jednoosobowej, indywidualnej działalności gospodarczej. Stwarza to niestety trudną sytuację dla pracowników, gdyż co do zasady z dniem śmierci pracodawcy wygasa umowa o pracę (art. 63[2] §1 Kodeksu pracy). Pracownik co prawda może domagać się odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia ale nie jest to wielką pociechą gdyż po pierwsze, pozostaje bez pracy, a po drugie, często mija wiele miesięcy zanim uda się ustalić kto odziedziczył spadek (w tym długi przedsiębiorstwa) po zmarłym pracodawcy.

Z perspektywy przedsiębiorcy sytuacja również wygląda źle, firma prowadzona przez lata, może w ciągu kilku miesięcy po śmierci jej właściciela, zostać praktycznie sparaliżowana.

Kim jest zarządca sukcesyjny?

Jest jednak na to sposób – powołanie zarządcy sukcesyjnego czyli osoby, która będzie zarządzała przedsiębiorstwem w okresie gdy toczyć się będzie postępowanie spadkowe. W przypadku powołania zarządcy sukcesyjnego dochodzi do automatycznego przedłużenia stosunków pracy do końca okresu trwania zarządu sukcesyjnego. W okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, uprawnienia i obowiązki pracodawcy wykonuje zarządca sukcesyjny.

Powołanie zarządcy sukcesyjnego następuje poprzez wskazanie dowolnej osoby posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych i nieposiadającej zakazu prowadzenia działalności gospodarczej lub też zastrzeżeniu, że prokurent przedsiębiorstwa z chwilą śmierci pracodawcy zostanie zarządcą sukcesyjnym. Co istotne, zarządcą sukcesyjnym niekoniecznie musi być któryś z przyszłych spadkobierców, może być to dowolna inna zaufana osoba, wyznaczona przez przedsiębiorcę.

Uwaga – funkcję zarządcy sukcesyjnego w jednym czasie może pełnić tylko jedna osoba.

Jak powołać zarządcę sukcesyjnego?

Dla skuteczności ustanowienia zarządcy sukcesyjnego niezbędne jest sporządzenie powołania w formie pisemnej oraz pisemne wyrażenie zgody przez osobę powołaną na zarządcę sukcesyjnego. Kolejnym ustawowym wymogiem jest dokonanie przez właściciela firmy wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) o powołaniu zarządcy sukcesyjnego. Ten wpis będzie legitymował zarządcę wobec osób trzecich. 

Dlaczego warto powołać zarządcę sukcesyjnego?

Zarządca sukcesyjny będzie dbał o losy firmy, tymczasowo nią kierując w okresie do działu spadku, zapewniając czas potrzebny na określenie, kto odziedziczy przedsiębiorstwo oraz umożliwiając spokojne podjęcie decyzji, czy spadkobierca chce to przedsiębiorstwo prowadzić. Zasadniczo zarząd sukcesyjny nie powinien trwać dłużej niż 2 lata, z ważnych przyczyn sąd może ten okres wydłużyć aż do 5 lat od dnia śmierci przedsiębiorcy.

Powołanie zarządcy sukcesyjnego, powiązane dodatkowo ze sporządzeniem testamentu oraz np. zapisu windykacyjnego obejmującego przedsiębiorstwo, jest działaniem które w mądry sposób zabezpieczy przedsiębiorstwo oraz jego pracowników, na wypadek śmierci pracodawcy.

W artykule przytoczyłem najważniejsze informacje dotyczące zarządu sukcesyjnego. Tą tematykę warto jednak spokojnie omówić dlatego serdecznie Cię zapraszam do kontaktu ze mną! W tym celu kliknij >>> tutaj.