Porozumienie zmieniające najczęściej kojarzy się ze zmianą warunków umowy na gorsze. Co jednak w przypadku, gdy zmiana dotyczy jedynie okresu trwania umowy terminowej? Aby odpowiedzieć na to pytanie trzeba, krótko przypomnieć czym jest wypowiedzenie zmieniające warunki pracy lub płacy (art. 42 KP). Jest to środek za pomocą, którego pracodawca zmienia warunki pracy lub płacy pracownika w drodze jednostronnego oświadczenia woli.  (Inaczej więc niż w przypadku porozumienia zmieniającego). Jeśli pracownik nie zaakceptuje nowych warunków, umowa o pracę rozwiązuje się z okresem wypowiedzenia. Czyli gdy chcemy zmienić warunki pracy lub płacy pracownika na inne niż te, które zagwarantowaliśmy mu w umowie o pracę, powinniśmy wykorzystać w tym celu wypowiedzenie zmieniające.

(Więc dla jasności: wypowiedzenie umowy o pracę stosujemy wtedy gdy zwalniamy pracownika, wypowiedzenie warunków pracy lub płacy, gdy zmieniamy jakiś element(y) jego umowy).

Popularnie stosowane aneksy zmieniające umowę o pracę, w istocie powinny więc zachowywać wymogi wypowiedzenia zmieniającego!

Jedynie wyjątkowo, pracodawca może odejść od procedury z art. 42 KP jeśli nowe warunki pracy, bezsprzecznie będą korzystniejsze dla pracownika. Przykładem jest tutaj podwyżka wynagrodzenia, bez zmiany zakresu obowiązków czy odpowiedzialności pracownika.

Jakie więc przyczyny zazwyczaj powodują konieczność wypowiedzenia zmieniającego?

Są to m.in.:

• zamiar pozbawienia pracownika dodatku motywacyjnego
• zmniejszenie wynagrodzenia pracownika
• przeniesienie na inne stanowisko pracy
• powierzenie innego rodzaju pracy
• utrata uprawnień do wykonywania zawodu
• wprowadzenie niekorzystnych zmian dotyczących dodatkowego wynagrodzenia rocznego
• negatywna ocena pracownika, który wskutek niedostatecznego przygotowania zawodowego i praktycznego nie potwierdził zakładanej przez pracodawcę przydatności do pełnienia funkcji kierowniczej (por. wyrok SN z 17.2.1998 r., I PKN 502/97)

Należy pamiętać jednak, że w drodze wypowiedzenia zmieniającego nie jest dopuszczalna zmiana rodzaju umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę na czas określony. Przy czym trzeba wspomnieć, że dopuszczalna jest odwrotna zmiana, na korzyść pracownika.

Co natomiast w przypadku, gdy chcemy jedynie zmienić okres trwania umowy na czas określony?

Okazuje się, że jest to dopuszczalne w drodze wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy! Jeżeli spojrzymy bowiem na kodeksowe zestawienie rodzajów umów o pracę (art. 25), to łatwo dostrzeżemy, że zmieniając czas trwania umowy terminowej, nie zmienia się jednocześnie samego rodzaju umowy (w dalszym ciągu jest to umowa na czas określony), nie dojdzie tym samym do zmiany rodzaju umowy o pracę.

Nie ma więc przeszkód, aby w drodze wypowiedzenia zmieniającego, doszło do skrócenia okresu na jaki zawarto umowę na czas określony. (Trzeba jednak pamiętać, że możliwość wypowiedzenia umowy terminowej musi być przewidziana w umowie o pracę).

Od autora:

Powyższym wpisem rozpoczynam nową serię artykułów na moim blogu w postaci krótkich „pigułek prawnych”. Jest to drugi cykl, oprócz „praktycznych poradników”, który będzie regularnie prowadzony na blogu. Tak jak zawsze, zachęcam do zadawania pytań!

Brzmienie przepisu:

Art. 42 kodeksu pracy

§ 1. Przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy.

§ 2. Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy uważa się za dokonane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki.