Objęcie ochroną przed zwolnieniem z uwagi na prowadzenie działalności związkowej nie może stanowić pretekstu do uniknięcia odpowiedzialności gdy łamane są podstawowe obowiązki pracownicze. Taki wniosek płynie z kolejnych orzeczeń Sądu Najwyższego.
Zasady ochrony działaczy związkowych
Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych:
-
wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku prawnego ze wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z inną osobą wykonującą pracę zarobkową będącą członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnioną do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,
-
zmienić jednostronnie warunków pracy lub wynagrodzenia na niekorzyść osoby wykonującej pracę zarobkową (…)
- 14 dni roboczych liczonych od dnia złożenia przez pracodawcę pisemnego zawiadomienia o zamiarze wypowiedzenia lub jednostronnej zmiany stosunku prawnego (wypowiedzenie lub wypowiedzenie warunków zatrudnienia)
- lub 7 dni roboczych liczonych od dnia złożenia przez pracodawcę pisemnego zawiadomienia o zamiarze rozwiązania stosunku prawnego (przy zwolnieniu „dyscyplinarnym”).
Co na to Sąd Najwyższy?
Sąd Najwyższy już od kilku lat stoi na stanowisku, iż ochrona związkowa, wbrew literalnemu brzmieniu przepisów, nie jest bezwzględna i daną sytuację należy rozpatrywać przez pryzmat zasad współżycia społecznego (art. 8 Kodeksu pracy). Jak trafnie zauważa SN:
(…) może się, zdarzyć, że zarząd zakładowej organizacji związkowej nie wykaże obiektywizmu i weźmie w obronę działacza związkowego, który w okolicznościach danego przypadku na ochronę nie zasługuje. Może to stanowić podstawę odmowy uwzględnienia roszczenia o przywrócenie do pracy ze względu na nadużycie prawa do ochrony związkowej lub sprzeczność żądania przywrócenia do pracy ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa podmiotowego bądź zasadami współżycia społecznego (art. 8 KP). Taka sytuacja ma miejsce wówczas, gdy ochrona przysługująca na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych ma służyć nie zagwarantowaniu niezależności w wykonywaniu zadań związkowych, ale wyłącznie uniemożliwieniu pracodawcy zasadnego rozwiązania umowy o pracę. (Por. wyrok SN z dnia 19 września 2018 r. sygn. akt: II PK 242/17).
Ochrona z art. 32 ustawy o związkach zawodowych nie jest ochroną bezwzględną i w okolicznościach konkretnej sprawy może zostać „przełamana”. (Por. wyrok SN z dnia 15 maja 2019 r. sygn. akt: II PK 83/18)
Działalność związkowa nie może być pretekstem do nieuzasadnionego uprzywilejowania pracownika w sferach niedotyczących sprawowania przez niego funkcji. (Por. wyrok SN z dnia 13 października 2016 r. sygn. akt: II PK 214/15).
Reasumując
W niektórych przypadkach, gdy naruszenie obowiązków pracowniczych ma charakter szczególnie rażący, pomimo ustawowych gwarancji stałości zatrudnienia, sąd powszechny rozpatrujący sprawę o przywrócenie zwolnionego działacza związkowego do pracy, może tego żądania nie uwzględnić, powołując się na art. 8 Kodeksu pracy (zasady współżycia społecznego).
Zainteresował Cię ten wpis? Zachęcam do kontaktu ze mną. W tym celu kliknij >>> tutaj.
Więcej artykułów dotyczących zbiorowego prawa pracy: kliknij tutaj.